Παρασκευή, Ιουλίου 27, 2007

ΟΙ ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ

ΟΙ ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ

«Ονομάζεσαι;» ρώτησε ο κοκκινοτρίχης πρόεδρος.
«Αλέξανδρος Πρίγκηπας.»
«Πρίγκηπας; Τι όνομα είναι αυτό;»
«Κατουρλής»
«Μάλιστα. Βλέπω εδώ κατηγορείσαι…»
«Κατηγορώ…
Ότι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς 1995 κρύωνα. Το αφεντικό στα φορτηγά δε με πλήρωσε, έπαιζε ζάρια και έχανε, έλα μια άλλη ώρα, μου είπε, μη με γκαντεμιάζεις. Γύρισα στο δωμάτιο που έχω νοικιάσει πίσω απ΄ την Αγία Κατερίνη, έμπαζε από παντού. Το καλοκαίρι εντάξει, τη βγάζει, αλλά με τα κρύα κοκαλώνεις. Ούτε φωτιά ούτε τίποτα.
Έπεσα στο κρεβάτι κι έριξα όσα ρούχα υπήρχαν να ζεσταθώ. Τζίφος.
Είχε νυχτώσει για τα καλά όταν βγήκα πάλι στους δρόμους. Φώτα, φώτα πιο μικρά, μανάδες, παιδάκια με δώρα, τα μαγαζιά δεν είχαν κλείσει. Πήρα τηλέφωνο μια αδερφή που έχω, μου λέει λείπει στο εξωτερικό. Η ίδια μου τόπε. Αλλά εντάξει.»
«Έλα στο θέμα κι άσε τις περιγραφές.»
« Τη συνάντησα στο πάρκο. Μόνη. Λέω, δεν της τα ρίχνω;
« Αλμπάνια;» της κάνω. «Αίγυπτος», μου λέει. Κάθομαι δίπλα της στο παγκάκι. Τουρτούριζε. « Για πού πάμε;» Σηκώνει τους ώμους. «Πουθενά.» «Έχω σπίτι», της λέω. «Πάμε;» «Πάμε!» Ξέρετε οι ξένες!
Πάλι στο δωμάτιο. Κρύο του κερατά. Είχα λίγο κονιάκ. Έπιασα τα χέρια της. Πάγος.
Περνούσαν οι ώρες. Κοιταγόμαστε χωρίς κουβέντα.
«Μαγκάλι;» μου λέει κοντά στα μεσάνυχτα.
Μάζεψα τις κουβέρτες, τις έβαλα φωτιά και ζεσταινόμαστε. Γέμιζε καπνούς το δωμάτιο, αλλά ζεσταινόμαστε. Η Αιγύπτια έγειρε το κεφάλι της στον ώμο μου. Ήταν ωραία.
Μετά είμαστε στο νοσοκομείο Άργους και κάποιο μας μοιράζανε κουραμπιέδες."


-Ιανουάριος 1995-

Τρίτη, Ιουλίου 24, 2007

OΡΕΙΝΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ

Έτσι όπως έπεφτε η νύχτα και η ψυχή ήταν πικραμένη και το κορμί αδύναμο, έγειρε στην άκρη του ορεινού μονοπατιού και αποκοιμήθηκε.
Ήτανε, λέει, κόσμος πολύς μαζεμένος στην αυλή και κοίταζε με τρόμο τους πάνοπλους να έχουν βάλει ανάμεσα τους ένα λιγνό παλικάρι γυμνό από τη μέση και πάνω και να το παίρνουν.
Από την άκρη των χειλιών του ξεκινούσε ένα ρυάκι αίματος, που κατέβαινε στο λαιμό και στο άτριχο στήθος. Δεν αντιδρούσε. Το βλέμμα του χαμένο κάπου μακριά. Μύριζε η Πασχαλιά του 194… Αυτές οι μυρωδιές μ΄ έκαναν- έξι χρονών παιδί- να βγώ μέσα από το βουβό μέγα πλήθος, να πλησιάσω το παλικάρι και να του προτείνω το άσπρο λερό μαντήλι μου να σκουπίσει το αίμα.
Άρπαξε το χέρι μου ένας πάνοπλος και το έστριψε. Πως κάνει το κόκαλο όταν γίνεται θρύψαλα!...
Όσο ανάλαφρος κι αν ήταν περνώντας δίπλα του τον ξύπνησε.
«Για πού, παλικάρι;»
«Στου βράχου την κορφή για να προσευχηθώ.»
«Κάτω οι εκκλησίες είναι ανοιχτές. Κι εδώ ούτε καντήλια ούτε κεριά. Γιατί δεν είσαι εκεί;»
«Κόσμος πολύς κα με τρομάζει η ψεύτικη συντριβή τους μπροστά στο Μέγα Εσταυρωμένο.»
«Ψεύτικη;»
«Όταν καθημερινά ξεχνάμε τους Εσταυρωμένους δεν ξοφλάμε με μια Μεγάλη Παρασκευή. Κι είναι και οι σταυρωτήδες που κάνουν τις πιο βαθιές μετάνοιες. Φέτος τους δραπέτευσα. Δεν θα με περιφέρουν. Κι εσύ; Δραπέτης;»

Η νυχτερινή υγρασία διέτρεξε σαν μαχαιριά το σακάτικο χέρι μου.

Απρίλιος 1994

Πέμπτη, Ιουλίου 19, 2007

TΟ ΚΛΕΙΔΙ

Η μικρή αδερφή θα μούλεγε γελώντας
- Έλα να δεις, κάνει οχτάρια.

Δεν έδινε σημασία. Κάθε δέκα μέτρα σταμάταγε. Βλαστήμαγε τις γούβες του δρόμου που άλλαζαν το στυλ της ταραγμένης του ισορροπίας.
- Εδώ.
Η πόρτα ήταν πράσινη. Κορδώθηκε, έφτιαξε το γιακά του και άρχισε να ψάχνει τις τσέπες του. Ένα πακέτο τσιγάρα έπεσαν στο δρόμο.
Έβγαλε το κλειδί. Πήρε φόρα και όρμησε στην κλειδαρότρυπα. Δεν πέτυχε τη σχισμή. Προσπάθησε πάλι. Πάλι δεν πέτυχε. Άρχισε να περιεργάζεται το κλειδί στο αρρωστιάρικο φως που έριχνε το ηλεκτρικό του Δήμου.
Ένα κοινό κλειδί, μικρό που να χωράει σε ένα κουτί σπίρτα, χρώμα κίτρινο σαν το κομπολόι του. Το περιεργαζόταν και το κλειδί μεγάλωνε, μεγάλωνε και ξαφνικά γινότανε κομμάτια. Δεκάδες μικρά κλειδιά που τα περνούσαν στις αλυσίδες τους οι συνάδελφοι του στη δουλειά. Οι σοβατζήδες στο απέναντι σπίτι και ο χαζός υπάλληλος του χασάπη.
Όρμησε πάλι στην κλειδαρότρυπα. Αυτή τη φορά ένα από τα κλειδιά μπήκε στη σχισμή. Ήταν το δικό του. Ανάπνευσε βαθιά. Είχε πλημμυρίσει στον ιδρώτα. Γύρισε το κλειδί και η πόρτα άνοιξε τρίζοντας.
Ένα φως άναψε στο βάθος του σπιτιού.

Δευτέρα, Ιουλίου 09, 2007

30 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΡΕΙΑΣ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ

Εισήγηση του Γ.Κόνδη στο 5ο Συνέδριο Πολιτιστικών εντύπων που οργανώθηκε στην Αργολίδα στις 16, 17 & 18 Ιουνίου.




ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ : 30 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΡΕΙΑΣ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ

Κυρίες και κύριοι,

Αφού τυχαίνει να κλείνει αυτή η εξαιρετική τριήμερη συνάντηση με το περιοδικό «Αναγέννηση», ο εκδότης του κ. Γιάννης Ρηγόπουλος και όλοι οι συνεργάτες της έκδοσης θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους ανθρώπους του Highlights για την πρόσκληση και για την επιλογή της Αργολίδας, όπως επίσης και τον ΟΠΑΝΑΑΡ και τους υπόλοιπους συντελεστές που βοήθησαν να πραγματοποιηθεί αυτό το τριήμερο.

Παρουσιάζοντας μια πορεία 30 χρόνων, δεν θα επιμείνω στο θέμα της νεωτερικότητας για την οποία αναφέρθηκαν πολλά χθές. Εξάλλου ζούμε σε κοινωνίες που ονειρεύονται μετανεωτερικά, μιλώντας μια γλώσσα νεωτερική και ζώντας με τρόπους και ρυθμούς προνεωτερικούς.
Θα σταθώ έτσι περισσότερο στα χαρακτηριστικά της πορείας εκτός των τειχών. Μεγαλουργώντας για μια ακόμα φορά ο δαίμων του τυπογραφείου, προσπάθησε να αποτρέψει το περιοδικό από την πορεία του εκτός των τειχών και να το κλείσει μέσα σε τοίχους αφαιρώντας τη δυναμική του. Όμως το τυπογραφικό αυτό λάθος στο πρόγραμμα, που με5τέτρεψε τα τείχη σε τοίχους, μας επιτρέπει να θέσουμε ήδη το πρώτο ερώτημα για το τι σημαίνει πορεία εκτός των τειχών.

Έναν πρώτο ορισμό, ίσως και τον κύριο ορισμό, μας έδωσε ο κ. Τζαμιώτης στον χαιρετισμό έναρξης των εργασιών του συνεδρίου την Παρασκευή : είτε παίζεις, είπε, στην 1η εθνική κατηγορία του πολιτισμού, είτε στην περιφέρεια, μπορείς να έχεις και ιδέες και έργο.
Μια πρώτη παράσταση λοιπόν καθορίζεται από τη διαφορά μεταξύ Κέντρου και Περιφέρειας. Έτσι, μια πορεία εκτός των τειχών είναι μια πορεία με ρίσκο. Με πολλά ερωτηματικά και αβεβαιότητες. Ή ίσως με πολύ περισσότερα απ’ όσα θα είχες εντός των τειχών. Είναι επίσης μια πορεία με συνεχή αναζήτηση σημείων προσανατολισμού. Μακριά από το κέντρο θα πρέπει να απαντήσεις σε σημαντικά ζητήματα : τι εκπροσωπείς; Σε ποιους απευθύνεσαι; Ποιους αναζητάς; Ποιο περιβάλλον, πολιτισμικό, πολιτικό, οικονομικό, προσπαθείς να καταγράψεις αλλά και να αναπαραστήσεις; Βεβαίως, αν έχεις τη δυνατότητα να θέσεις όλα αυτά τα ερωτήματα.
Και επειδή νεωτερικότητα σημαίνει επίσης Λόγος και Εξουσία, τότε οι σχέσεις, τα γεγονότα, τα πρόσωπα και τα πράγματα παίρνουν μια άλλη διάσταση, διαφορετική από εκείνη που μπορεί να ισχύει εντός των τειχών.

Τα νοήματα, οι αξίες και οι τρόποι ζωής καθώς επίσης και οι πρακτικές που παράγουν νοήματα – σημασίες, δηλαδή οι δυο βασικές διαστάσεις παραγωγής πολιτισμού, καθορίζουν ακριβώς και τους τρόπους με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα στην περιφέρεια, οργανώνουμε ένα συγκεκριμένο Λόγο γι’ αυτήν και την αναπαριστούμε με όρους διαφορετικότητας. Με την ίδια δηλαδή διαδικασία που μπορεί να αντιληφθεί κανείς τη νεωτερικότητα στη Δύση και την Ανατολή, στο Βορρά και το Νότο.

Η διαδικασία αυτή εκτός από πολύπλοκη είναι, όπως είπα και στην αρχή, γεμάτη κινδύνους για ένα έντυπο που θέλει όχι μόνο να την καταγράψει, αλλά και να αρθρώσει λόγο γι’ αυτήν.

1. Ένας πρώτος μεγάλος κίνδυνος είναι η ακροβασία στην οποία υποχρεώνεται το περιοδικό ανάμεσα στη Δημιουργία και την Αντιγραφή, αρκετές δε φορές στην κακή αντιγραφή. Τα ερεθίσματα που δέχεσαι από το άμεσο περιβάλλον επενεργούν καταλυτικά.
2. Ακριβώς αυτό είναι το δεύτερο κομβικό σημείο της πορείας. Υποχρεωτικά ξεκινάει με τα δικά της χαρακτηριστικά: την εντοπιότητα. Μόνο μέσω αυτής μπορεί να ρίχνει ματιές εντός των τειχών, να συγκρίνει, να δημιουργεί αποτέλεσμα, να παράγει έργο. Το να βρίσκεσαι σε περιόδους ή συγκυρίες δυναμικού ή στάσιμου περιβάλλοντος, θα καθορίσει και όλα τα υπόλοιπα. Σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να καθορίσεις τους ρυθμούς του μόνος σου. Για παράδειγμα, θα ήταν εύκολο να πει κανείς πως η ιστορία της Αργολίδας, οι χώροι της, οι άνθρωποί της αποτελούν μόνιμες πηγές πολιτισμικών πληροφοριών και ερεθισμάτων. Θα ήταν δύσκολο όμως να παραδεχτεί πως αυτό αποτελεί και τη μοναδική συνθήκη παραγωγής πολιτισμού. Αν αυτό ίσχυε, θα έπρεπε να είμαστε πολύ μπροστά.
3. Η πορεία εκτός των τειχών είναι, τις περισσότερες φορές, μια πορεία μοναχική γιατί επιβάλλεται ακόμα από μια συνήθεια βαθιά ριζωμένη μέσα μας : την αμφιβολία σε ότι μπορεί να νοηθεί ως κοινότητα. Κοινότητα αναζητήσεων, περιπλανήσεων, συζητήσεων, ιδεών, ανταλλαγών. Και είναι ένα χαρακτηριστικό που διαπερνά την πορεία ολόκληρο του κοινωνικού σώματος και όχι μόνο την εκτός τειχών πορεία. Ίσως γι’ αυτό να φαίνεται ελκυστική η πρόταση ενός κοινού δικτυακού τόπου όπως αυτός παρουσιάστηκε στη διάρκεια των συναντήσεων. Και λέω φαίνεται διότι ισχύει ακόμα στο ακέραιο το ερώτημα της ατομιστικής προσέγγισης που επέβαλλε η νεωτερικότητα και της απώλειας αίσθησης ενός κοινού νοήματος.
4. Τελευταίο και περισσότερο τεχνικό ίσως ζήτημα είναι το ερώτημα των μέσων που μπορεί να έχει στη διάθεσή του ένα έντυπο ώστε κρατηθεί στη ζωή. Όλο και περισσότερο οι εξωτερικοί παράγοντες επιδρούν θετικά ή αρνητικά. Οι συνεργάτες και τα ενδιαφέροντά τους, η ποιότητα λόγου και έργου, το αναγνωστικό κοινό αλλά και οι οικονομικές δυνατότητες, η αναγκαιότητα προσφυγής στη διαφήμιση, οι κάθε είδους επιδοτήσεις είναι στοιχεία σημαντικά που επιδρούν καθοριστικά, μερικές φορές, στην εκτός τειχών πορεία : στην καλύτερη περίπτωση επιτρέπουν διακυμάνσεις με θετικές και αρνητικές περιόδους, στη χειρότερη προδιαγράφουν μια φθίνουσα πορεία.


Στα ερωτήματα αυτά προσπάθησε να βάλει τη δική του σφραγίδα και να δώσει τις δικές του απαντήσεις το περιοδικό «Αναγέννηση» είτε μέσω της ύλης του, είτε μέσω των δραστηριοτήτων του και ιδιαίτερα εκείνων του Κύκλου της Αναγέννησης που εξέφρασε αν όχι στο σύνολό του πάντως ένα σημαντικό κομμάτι των ανθρώπων του πολιτισμού στην Αργολίδα. Η Αναγέννηση θα δημιουργήσει στην τριαντάχρονη πορεία της ένα στέκι. Το χώρο για τον οποίο μιλήσαμε τόσο πολύ στο τριήμερο αυτό. Στο στέκι αυτό θα οργανωθούν ιδέες, θα συζητηθούν ζητήματα, θα ακουστούν απόψεις, θα αρχίσει το ρήγμα στα τείχη με την παρουσίαση του έργου ανθρώπων των τεχνών και των γραμμάτων του κέντρου και της περιφέρειας. Συναντήσεις, παρουσιάσεις, έρευνες. Συζητήσεις, πολλές φορές ατέρμονες, για την τέχνη, το βιβλίο, την πολιτική, την καθημερινότητα.
Σήμερα, η Αναγέννηση έχει κατοχυρώσει μια καλή θέση στην τοπική ιστορία και σ’εκείνη των περιφερειακών περιοδικών.. Συνεχίζει την εκτός τειχών πορεία της αναζητώντας σε νέα πεδία, νέες δυνατότητες έκφρασης. Ελπίζουμε, παλαιοί και νέοι συνεργάτες, πως θα ανταποκριθεί και στις νέες απαιτήσεις των καιρών.

Παρασκευή, Ιουλίου 06, 2007

Ο ΑΛΛΟΣ

Ο ΑΛΛΟΣ

«Θα τον στριμώξω σε κανά στενό και θα τον ξεκοιλιάσω με το κατσαβίδι»
Ο άλλος άφησε το σαπούνι και άνοιξε το νερό.
Έτριψε τα χέρια του μεταξύ τους.
«Εγώ λέω να του τη καρφώσεις πίσω από το αυτί», είπε.
Ο «Μοβιλ 703» έξυσε το κούτελο του και το γέμισε μουτζούρες.
«Πίσω απ΄ το αυτί ε;» μουρμούρισε.
«Σα νάχεις δίκιο. Δεν είναι συνηθισμένο αλλά είναι πιο σίγουρο. Τον σκέφτεσαι να τρέχει στους δρόμους με το κατσαβίδι σφηνωμένο πίσω απ΄ τ΄ αυτί;
«Εγώ λέω νάχει κόκκινη λαβή»
«Όχι. Όχι κόκκινη. Δεν θα ξεχωρίζει από το αίμα. Καλύτερα πράσινη ή γαλάζια. Κάνε πιο κει να πλυθώ.»
Το πρώτο φως ήταν σε απόσταση πεντακοσίων μέτρων. Μετά ήταν τα μπουρδέλα σε σειρά δίπλα στο δρόμο. Φωταγωγημένα. Στάθηκε στην άκρη του δρόμου και βάλθηκε με τη μύτη του παπουτσιού του να ξεριζώσει ένα χορτάρι. Το βαρέθηκε και το παράτησε.
Άναψε τσιγάρο.
Άκουσε φωνές από τα σπίτια.
«Εδώ δεν είναι εκκλησία τσόγλανε»
Πλησίασε.
Ένα λείψανο αρσενικό βγήκε από το πρώτο σπίτι ακούμπησε δίπλα στην πόρτα και άρχισε να ξερνάει.
Μπροστά στο δεύτερο σπίτι ήταν απλωμένα κάτι εσώρουχα και ένα αυτοκίνητο μαύρο σταματημένο.
Τα εσώρουχα της γυναίκας του ήταν μαύρα. Είσαι σίγουρος; Μήπως είναι ροζ; Ροζ;
Έσβησε με μανία το τσιγάρο στη χούφτα του.
Ξεβίδωσε την τάπα της βενζίνας του μαύρου αυτοκινήτου και κατούρησε μέσα στο ρεζαρβουάρ.
Άρπαξε μια ροζ κυλόττα και άρχισε να τρέχει. Να τρέχει.